logo

Γεωλογία

Τα Λευκά Όρη αποτελούν τη μεγαλύτερη οροσειρά της Κρήτης με μέγιστο υψόμετρο 2453 μέτρα στην κορυφή πάχνες. Οι πολυάριθμες κορυφές, οι γκρεμοί, τα φαράγγια, τα οροπέδια και άλλες γεωλογικές μορφές συνθέτουν ένα πλούσιο σε γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά τοπίο που χαρακτηρίζεται από συνεχείς εναλλαγές.

Δύο ομάδες πετρωμάτων κυριαρχούν στα Λευκά Όρη, η ενότητα των Πλακωδών Ασβεστόλιθων και η ενότητα του Τρυπαλίου. Η πρώτη ομάδα που καταλαμβάνει και το μεγαλύτερο όγκο των Λευκών Ορέων, περιλαμβάνει διάφορα πετρώματα όπως Μαύρους Δολομίτες, στρωματολιθικούς δολομίτες, ισχυρά ανακρυσταλωμένα υπόλευκα μάρμαρα και πλακώδεις ασβεστόλιθους. Στη δεύτερη ομάδα συμμετέχουν πετρώματα όπως γκρίζοι ασβεστόλιθοι, δολομίτες, λατυποπαγείς ασβεστόλιθοι και μάρμαρα. Σε μικρότερο ποσοστό εμφανίζονται και άλλες ομάδες πετρωμάτων στα Λευκά Όρη όπως είναι η ενότητα των φυλλιτών – χαλαζιτών στην οποία συμμετέχουν κυρίως σχιστολιθικά πετρώματα και η ενότητα της Τρίπολης στην οποία κυριαρχούν οι ασβεστόλιθοι.

Η Κρήτη αποτελεί θαλασσογενές νησί υπό την έννοια ότι δεν αποκόπηκε από την ηπειρωτική χέρσο αλλά κυριολεκτικά αναδύθηκε από το βυθό της θάλασσας. Τα ίδια τα πετρώματα που συναντάμε στα Λευκά Όρη δημιουργήθηκαν στο βυθό της Θάλασσας. Η τεράστια αυτή ανύψωση των πετρωμάτων έλαβε χώρα εξαιτίας της σύγκλισης της Ευρασιατικής λιθοσφαιρικής πλάκας με τη Αφρικανική (η οποία υποβυθίζεται κάτω από ευρασιατική). Υπολογίζεται η Κρήτη και τα Λευκά Όρη ανυψώθηκαν 1-2 χιλιόμετρα κατά τα τελευταία 2 εκατομμύρια χρόνια.

Η έντονη τεκτονική δραστηριότητα, η άνοδος και η κάθοδος της στάθμης της θάλασσας, οι εξωτερικές κλιματολογικές και περιβαλλοντικές συνθήκες και η βλάστηση σε συνδυασμό με τη φύση των πετρωμάτων είναι οι κυριότεροι παράγοντες που οδήγησαν στη δημιουργία της πλούσιας γεωμορφολογίας στα Λευκά Όρη. Ο μεγαλύτερος όγκος των πετρωμάτων στα Λευκά Όρη είναι ανθρακικά, δηλαδή ένα βασικό συστατικό τους είναι το ανθρακικό ασβέστιο. Το συστατικό αυτό είναι διαλυτό στο νερό με αποτέλεσμα την σταδιακή απομάκρυνσή του από το πέτρωμα, διαδικασία η οποία ονομάζεται καρστική διάβρωση. Αυτό έχει οδηγήσει ή συνέβαλε στη δημιουργία εντυπωσιακών γεωμορφών στα Λευκά Όρη όπως τα πολυάριθμα φαράγγια, τα οροπέδια και τα περισσότερα από 1.400 σπήλαια.

Πέρα από το γνωστό φαράγγι της Σαμαριάς, πλήθος άλλων μικρών και μεγάλων φαραγγιών τέμνουν τα Λευκά Όρη κυρίως με κατεύθυνση βορά νότου. Τα φαράγγια της Ίμβρου,  της Αράδαινας, της Ελυγιάς, του Κλάδου, της Τρυπητής και της Αγίας Ειρήνης είναι μόνο μερικά από αυτά. Τα μεγαλύτερα οροπέδια στα Λευκά Όρη είναι αυτά του Ομαλού και του Ασκύφου τα οποία δεν αποτελούν παρά πόλγες δηλαδή επιφανειακές καρστικές μορφές ενώ πλήθος άλλων μικρότερων οροπεδίων κρύβονται ανάμεσα στις κορυφές των Λευκών Ορέων. Όσον αφορά τις υπόγειες γεωμορφές, πέρα από το τεράστιο πλήθος των σπηλαίων, στα Λευκά Όρη  βρίσκονται τα δύο βαθύτερα σπήλαια της Ελλάδας, ο Γουργούθακας με βάθος 1.208 μέτρα και η Τρύπα του Λιονταριού με βάθος 1.110 μέτρα.

Share This on...